Nowy wybór poezji Stanisława Grochowiaka

Blask ciemnych wierszy

Pisał: „Oddechem poezji jest śnieg albo sadza/ Kiedy śnieg jest oddechem – krzewy stoją czarne/ A jeśli sadza – to oprósza dłonie/ Zakochanych lub katów/ Zarówno pobladłe”. Urodził się siedemdziesiąt lat temu, zmarł młodo – w wieku czterdziestu dwóch lat. Ten czas przeżył jednak pracowicie.
Stanisław Grochowiak pozostawił po sobie zbiory niezrównanych wierszy (choćby świetne „Agresty”, „Polowanie na cietrzewie” i „Bilard”), ciekawą minipowieść „Trismus” oraz sztuki teatralne („Partita na instrument drewniany”, „Lęki poranne”). Należał do tych wybrańców, którzy cieszą się uznaniem krytyki i czytelników. Po śmierci popadł jednak w zapomnienie. Czy wróci moda na Stanisława Grochowiaka? Oby! Czas ku temu najwyższy!
W wydawnictwie BOSZ ukazał się właśnie tomik Grochowiaka „Rok polski”. Wyboru wierszy dokonał Janusz Drzewucki, poeta i krytyk literacki „Rzeczpospolitej”. Obok utworów z tytułowego cyklu znajdziemy w książce wyjątkową „Modlitwę”, w której finale autor błaga: „Matko Boska mądra taka/ Żeś jak ogród z plonem łask/ rzuć najmniejszy choćby blask/ W ciemne wiersze Grochowiaka”. Młody czytelnik zwróci zapewne uwagę na „Upojenie” – po ten utwór sięgnęła niedawno Anna Maria Jopek i wykonała go w duecie z Michałem Żebrowskim.
To wielka poezja: jest w niej schyłek i jest pragnienie życia, są żądze i nieodstępujący ani na chwilę lęk. W „Roku polskim” Grochowiak pyta: „A gdzie się miłość w czasie zapodziewa/ Ta: już ostatnia. Jak wyblakły kontur/ Na drzwiczkach sanek, na pieców polewach, / Zaścianek burzy w Zazdrostek zakątku/ Blady Lermontow myślał o niej tak/ Łuskając z łupin zamszu pistolety. / Na wiorstę szlaku od ostatniej mety, / I jeden krok – i mety brak”.
Książka jest wyjątkowa również dzięki ogromnej urody zdjęciom Pawła Pierścińskiego – jego porywające krajobrazy znakomicie „rymują się” z wierszami Grochowiaka. Ciemny klejnot poezji zyskał w ten sposób należytą oprawę.